Επιλογές βασιλοτροφίας

   Ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στη μελισσοκομία που παίζει σπουδαίο ρόλο στην μετέπειτα πορεία του μελισσιού ή και των μελισσιών,είναι η βασιλοτροφία.Βασιλοτροφία είναι η εκτροφή και η δημιουργία βασιλισσών.Στη βασιλοτροφία έχουμε πολλούς τρόπους για να παράγουμε μόνοι μας τις βασίλισσες μας.Άλλοι τρόποι μαζεύουν πολλά θετικά για μια επιτυχημένη βασιλοτροφία,άλλοι είναι λίγο πιο σύνθετοι σε χειρισμούς και άλλοι είναι εντελώς απλοί και προσβάσιμοι για αρχάριους μελισσοκόμους.Βέβαια η κάθε επιλογή έχει το τίμημα της με ότι αυτό συνεπάγεται και για αυτό θα εξηγηθώ ή μάλλον θα γίνει κατανοητό πιο κάτω.
   Πριν ξεκινήσω να αναφέρω τους τρόπους,να σημειώσω ότι το μεγάλο αυτό κεφάλαιο της βασιλοτροφίας είναι αυτό που θα καθορίσει την παραγωγικότητα των μελισσιών μας και τους χειρισμούς που απαιτηθούν να κάνουμε στα μελίσσια μας.
   Οι τρόποι βασιλοτροφίας είναι 4: 

1. Με ορφάνια
2. Με αντικατάσταση(κελιά αντικατάστασης)
3. Με σμηνουργία(κελιά σμηνουργίας)
4. Και τέλος με επιλεκτική βασιλοτροφία και εμβολιασμό από τον μελισσοκόμο

 
 1:Βασιλοτροφία με ορφάνια: Είναι ο πιο εύκολος τρόπος και μπορεί να γίνει και από τον πιο αρχάριο μελισσοκόμο.Ο χειρισμός είναι απλός,απαιτεί την αφαίρεση της βασίλισσας,είτε την θανάτωση της,είτε απλά τοποθέτηση της σε άλλο μελίσσι.Απαιτεί όμως την ύπαρξη φρέσκου γόνου,ώστε να αρχίσει η δημιουργία βασιλικών κελιών από τις μέλισσες.Το μελίσσι δεν ενοχλείται μέχρι να γονιμοποιηθεί η νέα βασίλισσα. Το κακό αυτής της μεθόδου,είναι ότι δεν βγαίνουν άριστες βασίλισσες και ότι το μελίσσι μένει αρκετό καιρό-σχεδόν ένα μήνα- χωρίς νέο γόνο.
 2: Βασιλοτροφία με αντικατάσταση: Ακόμα μια απλή μέθοδος,αλλά και αυτή απαιτεί τον χρόνο της. Βρίσκουμε την βασίλισσα και την σακατεύουμε(πολύ κακό ακούγεται). Της αφαιρούμε δηλαδή το ένα φτερό,ή το ένα πόδι έτσι ώστε να φανεί αδύνατη-λειψή στο μελίσσι και να προχωρήσει το μελίσσι στην αντικατάσταση της.Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι τα κελιά αντικατάστασης είναι τα καλύτερα.Συνήθως το μελίσσι φτιάχνει από 2-4 κελιά.Κελιά αντικατάστασης μπορεί να δούμε στο μελίσσι καθ' όλη τη διάρκεια του έτους,ακόμα σε μέρες που είναι αδύνατη η γονιμοποίηση της νέας βασίλισσας.Την αντικατάσταση,μπορεί να την προξενήσουμε και έπειτα από δικό μας λάθος,όταν για παράδειγμα σακατέψουμε κατά την επιθεώρηση την βασίλισσα  .
 3:Βασιλοτροφία με σμηνουργία: Σμηνουργία...ένα ακόμα μεγάλο κεφάλαιο...το μελίσσι φτιάχνει πολλά κελιά και γίνονται όταν υπάρχει ραγδαία αύξηση του πληθυσμού,δηλαδή όταν υπάρχει έντονη ανάπτυξη.Τα κελιά σμηνουργίας είναι τα καλύτερα,από την άποψη ότι ταΐζονται πολύ και εντατικά.Δεν είναι άδικα τα καλύτερα,καθώς μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για τον φυσικό πολλαπλασιασμό του σμήνους!Έτσι το έφτιαξε ο θεός!Στην περίπτωση που θέλουμε να βγάλουμε βασίλισσα έτσι,αφήνουμε τα καλύτερα κελιά και αφαιρούμε την παλιά βασίλισσα,αλλιώς αν την αφήσουμε,όταν σφραγιστούν τα κελιά,η παλιά βασίλισσα θα πάρει ένα μέρος του πληθυσμού και θα φύγει(αφεσμός).Η επιλογή βασιλισσών από κελιά σμηνουργίας,έχουν έντονες τάσεις για σμηνουργία και αυτό είναι ένα μεγάλο αρνητικό,καθώς πρέπει να έχουμε συνέχεια το νου μας στο μελίσσι.
4:Βασιλοτροφία με επιλεκτικό εμβολιασμό: Αυτό ο τρόπος είναι η προσωπική μου επιλογή για δημιουργία βασιλισσών.Τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι πιστεύουμε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος δημιουργίας βασιλισσών.Ο μελισσοκόμος,επιλέγει από ένα μελίσσι το κατάλληλο σκουλικάκι και εμβολιάζει έτσι τα κελιά.Με επιλογή κατάλληλου γονιδίου επιλέγουμε και τα κάτωθι

• Αντοχή σε ασθένειες-εχθρούς
• Μη επιθετικά μελίσσια
• Μειωμένη τάση σμηνουργίας
• Παραγωγικότητα

......4 σημαντικοί λόγοι που στο τελικό αποτέλεσμα  προσδίδει όλα τα θετικά στοιχεία κυρίως για τον μελισσοκόμο ώστε να εργάζεται πιο εύκολα και φυσικά με μεγαλύτερο κέρδος. Ο επιλεκτικός εμβολιασμός γίνεται με 2 τρόπους : με βελονάκι(υγρός-ξηρός),με συσκευή(ζέντερ,εζι).Ο συγκεκριμένος τρόπος δημιουργίας βασιλισσών,είναι λίγο πιο σύνθετος και απαιτεί πρόγραμμα.Αν το πρόγραμμα ακολουθηθεί ευλαβικά,το τελικό αποτέλεσμα είναι πολύ καλό.Η επιλογή του μελισσιού-δότη γονιδίου,γίνεται έπειτα από παρατήρηση του μελισσοκόμου,ώστε να δει ότι ο δότης γονιδίου πληρεί όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θέλει,δηλαδή δεν είναι άρρωστο,δεν είναι επιθετικό,είναι πολύ παραγωγικό κτλ κτλ..

  Τέλος να τονίσω,ότι όποια μέθοδο και αν διαλέξουμε,τελικό και σημαντικό ρόλο παιζει και ο κηφήνας!Δηλαδή η επάρκεια κηφηνών ώστε να γονιμοποιηθεί σωστά η βασίλισσα και με το νούμερο κηφηνών που πρέπει(από 8-12 κηφήνες)!
  Πιστεύω ότι ο κάθε μελισσοκόμος πρέπει να επενδύσει σε γνώση πάνω στο θέμα της βασιλοτροφίας και να βρει το κατάλληλο για αυτόν τρόπο δημιουργίας των δικών του βασιλισσών.Οι εντελώς αρχάριοι μπορούν να διαλέξουν έναν από τους εύκολους τρόπους ή εναλλακτικά να προμηθευτούν βασίλισσες από βασιλοτρόφους που εμπιστεύονται.

Αφεσμός στο πατρικό του πατέρα μου

   Πριν από λίγες μέρες,με πήρες τηλέφωνο ο πατέρας μου για να μου πει ότι στην αυλή του σπιτιού του παππού,πιάστηκε ένας αφεσμός.Συγκεκριμένα τα λόγια του επί λέξη ήταν : "Σταύρο,πιάστηκε ένα μελίσσι στην ροδιά που έχει ο παππούς στην αυλή του.Πάνε να το πιάσεις γιατί είναι μεγάλο!".

   Για να πω την αλήθεια,δεν σκεφτόμουν να πάω,καθώς βρισκόμουν σε απόσταση σχεδόν 1 ώρας από το σπίτι του παππού,αλλά το γεγονός ότι το μελίσσι ήταν μεγάλο,καρφώθηκε στο μυαλό μου και δεν ησύχαζα...Το τηλεφώνημα είχε γίνει το πρωί κατά τις 12 αν θυμάμαι καλά,αλλά δεν μπορούσα να πάω εκείνη την ώρα επειδή είχα πολλές δουλειές.Τελικά κατά τις 4 το μεσημέρι,αφού ξεμπέρδεψα,βρήκα 2-3 λόγους ακόμα να κάνω το μικρό ταξίδι μιας ώρας και να πάω να πιάσω το μελίσσι και να επισκεφθώ ένα γεωπόνο της περιοχής για συμβουλές για τα κτήματα.

   Η αλήθεια είναι ότι οι κουβέντες του πατέρα μου,μου δημιούργησαν την εικόνα για ένα πραγματικά μεγάλο μελίσσι της τάξης των 10 πλαισίων πληθυσμού και άνω...(ονειροπόλος έτσι...?) Φτάνω στο σπίτι του παππού και βλέπω αυτό!

   Η πρώτη πρόβλεψη όταν το είδα από μακρυά ήταν γύρω στα 3-4 πλαίσια πληθυσμό.Τελικά έπεσα λίγο έξω....6 πλαίσια σφιχτό αρκετά πληθυσμό με μια μάνα με μεγάλη κοιλιά!
   Αφού έτριψα την κυψέλη με λεμόνι,ξεκίνησα τις προσπάθειες πιασήματος του αφεσμού.Δύσκολο μελίσσι θα έλεγα...Πιάστηκε στο κορμό της ροδιά και από πάνω ήταν γεμάτο κλαδιά,τα οποία τσιμπάνε σαν να έχουν λίγα αγκάθια.Έβαλα την κυψέλη ακριβός από κάτω και αφού προσπάθησα να τινάξω το μελίσσι μέσα,κατέληξα τελικά να παίρνω τον πληθυσμό πλαίσιο-πλαίσιο...Μετά από λίγη ώρα είχα πάρει τον περισσότερο πληθυσμό,αλλά είχε μείνει  στον κορμό,ένας αριθμός μελισσών.Προς έκπληξη μου είδα,ότι είχαν φτιάξει κεριά,τόσο σε ένα μικρό κλαδάκι,όσο και παράλληλα με τον κορμό του δέντρου.
  Έκλεισα την κυψέλη και την άφησα λίγη ώρα από κάτω με ανοιχτές τις πόρτες.Μετά από καμιά ώρα περίπου είχαν μπει όλες μέσα!Αποστολή εξετελέσθη!!Ανοίγω το καπάκι,και προς έκπληξη μου παρατηρώ κουβάρια μελισσών σε σημεία όπου έπιασε περισσότερο λεμόνι.Η κυψέλη κλείστηκε και πήρε τον δρόμο προς το μελισσοκομείο...Σε λίγες μέρες που θα επισκεφθώ το μελισσοκομείο,αναμένω να δω γέννες.

το σπιτάκι του αφεσμού,με τον αφεσμό μόλις να έχει φτάσει στο μελισσοκομείο

Η άνοιξη στην ορεινή Θεσσαλονίκη

    Αυτές τις μέρες βρίσκομαι για ολιγοήμερες διακοπές στο πατρικό μου στη Θεσσαλονίκη.Το πατρικό βρίσκεται έξω από τη Θεσσαλονίκη,σε ένα ημιορεινό χωριό.Σήμερα που είδα καλούτσικη μέρα(ήλιο) είπα να κάνω μια βόλτα στο δάσος. Έπειτα από πολλά χρόνια,πρώτη φορά προς έκπληξη μου,πέτυχα γκορτσιές ανθισμένες και μάλιστα μερικές να έχουν μεγάλη επίσκεψη από τις μέλισσες.Εννοείται πως τράβηξα μερικές φωτογραφίες!!Αυτό που είδα και μου φάνηκε περίεργο,ήταν μια λακκούβα με λάσπη και μέσα της μια μέλισσα με λασπωμένη κοιλίτσα!Ήθελα να το απαθανατίσω με την κάμερα του κινητού αλλά δεν πρόλαβα.

Το φυτό παλιούρι

    Το παλιούρι, είναι ένα θαμνοειδές φυτό με μεγάλη μελισσοκομική αξία.Δίνει νέκταρ και γύρη αρίστης ποιότητας.Είναι μια ανθοφορία που ενδείκνυται για παραγωγή άριστων βασιλισσών,καθώς ταΐζονται καλά με βασιλικό πολτό.Δίνει μέλι εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης και γύρη κίτρινου χρώματος.
    Τα μελίσσια δυναμώνουν πολύ σε περιοχές με παλιούρι και τα ήδη δυνατά παράγουν αρκετές ποσότητες μελιού. Ανθίζει αρχές Μαΐου,αλλά η νετραροέκκριση επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες.Ο αέρας και η βροχή,σταματά την νεκταροέκκριση.
    Στην περιοχή μου,υπάρχουν μεγάλα δάση από παλιούρια,όπου κάθε χρόνο γεμίζουν με ένα τεράστιο αριθμό μελισσοσμηνών προερχόμενα ακόμα και από τις νότιες περιοχές της Ελλάδας!





Οι φωτογραφίες είναι περσινές.Είναι από περιοχή της Θεσσαλονίκης,όπου είχα αρχικά το μελισσοκομείο μου.Στις 2 τελευταίες φωτογραφίες,φαίνεται μια μέλισσα που επισκέπτεται τα άνθη του παλιουριού.