20 Δεκ 2017

Τροφή και χειμώνας

  Μιας και είμαστε μέσα στο χειμώνα και ειδικά αυτές τις μέρες που οι θερμοκρασίες είναι πολύ χαμηλές,εδώ στα βόρεια αγγίζουν μέχρι και τους -3 βαθμούς Κελσίου,πρέπει να πούμε και να τονίσουμε κάποια σοβαρά πράγματα.
  Καταρχήν το χειμώνα αλλά και γενικά,το μελίσσι υποφέρει από την πείνα(έλλειψη τροφής) και από την υγρασία(με οποιαδήποτε μορφή).Θεωρούμε δεδομένο ότι έχει γίνει μια καλή θεραπεία για το βαρρόα όταν τα μελίσσια μας έχουν ξεγονιάσει.
  Προσωπικά,μετά την θεραπεία που κάνω από μέσα Νοέμβρη έως αρχές Δεκέμβρη,αμέσως μετά τοποθετώ κηρόπανα και τροφές.Σημείωση:το κηρόπανο έχει τοποθετηθεί πιο μπροστά όταν έγινε σφίξιμο σε κάθε μελίσσι,απλά τονίζω την εικόνα που έχουν τα μελίσσια.Πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή που θα τοποθετήσουμε τις τροφές(μέλια,σακουλάκι τροφή),γιατί σε περίπτωση που το μελίσσι κάνει σφαίρα σε διαφορετικό μέρος από εκείνο που έχουμε βάλει την τροφή,τότε το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα έχει πρόσβαση στην τροφή του και αρα θα δυσκολευτεί αρκετά ή ακόμα και θα χαθεί μέσα στο χειμώνα.
  Την σημερινή ανάρτηση,την εμπνεύστηκα από μια τυχαία επιθεώρηση τροφών που έκανα σήμερα.Σε ένα μελίσσι από αυτά που έλεγξα,είχε μαζευτεί,είχε κάνει σφαίρα σε διαφορετικό σημείο από εκεί που ήταν τοποθετημένη η τροφή και δεν είχε πρόσβαση.Οπότε διόρθωσα την θέση της τροφής και η τρύπα από το σακουλάκι μπήκε πάνω από την σφαίρα.
  Προσέχουμε λοιπόν να μην χάσουμε με αυτόν τον τρόπο μελίσσια.Λογικά δεν θα ξαναγράψω πριν από το νέο έτος.Καλές γιορτές σε όλους και να περάσετε υπέροχα με τους ανθρώπους σας.

15 Δεκ 2017

Φύτευση δέντρων

  Μιας και είναι η εποχή του φυτέματος τώρα,θα γράψω πέντε λογάκια για το τι κάνουμε ώστε να φυτέψουμε σωστά ένα δέντρο.Πρόκειται για νεαρά δέντρα σε οποιοδήποτε υποκείμενο,αν μιλάμε για οπωροφόρα ή και γενικά άλλο δέντρο.
  Καταρχήν αν θέλουμε να φυτέψουμε σε χωράφι έναν αριθμό οπωροφόρων δέντρων,πρώτα από όλα πρέπει να έχει δουλευτεί καλά το χώμα(φρέζα,όργωμα κτλ),ώστε να μην έχει ζιζάνια.Μετέπειτα το χαράσσουμε για να οριοθετήσουμε τις σειρές των δέντρων και τις αποστάσεις των δέντρων μεταξύ γραμμών αλλά και δέντρων επί των γραμμών πχ 5χ5.
  Αφού γίνουν όλα αυτά και έρθει η εποχή του φυτέματος δηλαδή τώρα,ανοίγουμε τις τρύπες που θα μπουν τα δέντρα.Οι τρύπες πρέπει να είναι βάθους τουλάχιστον 10 πόντων(++)
ώστε να μπουν οι ρίζες του φυτού αρκετά βαθιά.Τις μεγάλες ρίζες που είναι πολύ μακριές και ενοχλούν,τις ψαλιδίζουμε,ώστε να χωρέσει το φυτό μέσα στην τρύπα
  Έπειτα τοποθετούμε το φυτό μέσα στην τρύπα και σκεπάζουμε ελαφρώς τις ρίζες με χώμα και πατάμε καλά το χώμα

ώστε να κάτσουν καλά οι ρίζες και να μην έχει κενά το χώμα.Προσωπικά βάζω λίγο ζεόλιθο ή ατταπουλγίτη κοντά στη ρίζα,ώστε να διαχειρίζεται καλά το νερό και ειδικά σε περιπτώσεις ξηρασίας.
  Έπειτα ρίχνουμε και άλλο χώμα και ξαναπατάμε καλά 
 Και τέλος σκεπάζουμε καλά με χώμα τον κορμό αρκετά καλά και σε τούμπα έτσι ώστε να απομακρύνεται το νερό με τις βροχές για να μην χαλάσει το φυτό.
Αφού τελειώσουμε με το φύτεμα,πρέπει οπωσδήποτε να ρίξουμε νερό ώστε το χώμα να κάτσει καλά και να μην δημιουργεί κενά.Σε περίπτωση που περιμένουμε πολύ βροχή,τότε δεν το κάνουμε αυτό.
  Να τονίσω κάποια πραγματάκια πριν κλείσω.Είναι πολύ σημαντικό να πατάμε καλά το χώμα και να ρίχνουμε νερό ώστε το χώμα να αγκαλιάζει καλά τη ρίζα.Δημιουργούμε σαμάρια ή τούμπες ώστε να φεύγουν κοντά από τον κορμό τα νερά.Σε περίπτωση που θέλουμε να ρίξουμε λίπασμα με σκοπό τη θρέψη του φυτού,ποτέ μα ποτέ δεν το ρίχνουμε στη γυμνή ρίζα γιατί είναι χημικά τα λιπάσματα και καίνε τις ρίζες.Πρώτα σκεπάζουμε καλά τη ρίζα και αμέσως μετά πριν κλείσουμε τον λάκκο με χώμα,ρίχνουμε λίγο λίπασμα και προσοχή όχι μεγάλες ποσότητες γιατί πάλι κινδυνεύουν τα δέντρα.
 Προσωπικά ακολουθώ πάντα αυτά τα βήματα και έχω πάντα επιτυχία στη φύτευση δέντρων στα χωράφια μου.Καλή επιτυχία και καλή ρίζα σε όσου φυτέψουν!

8 Δεκ 2017

Μελισσοκομικά νέα

  Και αφου είχα καιρό να γράψω κάτι σχετικό με την μελισσοκομία,σε αυτό το ποστ θα είναι βασισμένο μόνο σε αυτή την ενασχόληση!Δεν θα πω κάτι καινούργιο,αλλά μόνο μια αναφορά σε αυτά που έκανα αυτές τις μέρες.
  Στην Β.Ελλάδα που έχω τα μελίσσια,έχουν προηγηθεί κακές μέρες,θερμοκρασίες έως και -7(!),βροχές και πλέον τις τελευταίες μέρες η θερμοκρασία έχει σκαμπανεβάσματα.Το πρωί παγώνεις με θερμοκρασίες κοντά στο μηδές και απο τις έντεκα και μετά την παλεύεις και με ένα κοντομάνικο για τους λίγο πιο θαραλέους!
  Τα μελίσσια έχουν ξεγονιάσει για τα καλά,εδώ και καιρό μάλιστα και πλέον οι εργασίες έχουν λιγοστέψει στο ελάχιστο.Έκανα τη βασική θεραπεία για το βαρρόα,οξαλικό οξύ κάθε χρόνο σταθερά,μπήκαν τροφές και κηρόπανα και πλέον τα μελίσσια τραβανε το δρόμο τους για ένα καλό χειμώνα και φυσικά αναμένουμε τους πρώτους γόνους με την καινούργια χρονιά και ανάλογα με τον καιρό κοντά στα μέσα στου Γενάρη,όπου και ξεκινάνε οι γέννες δειλά δειλά.Το φορτσάρισμα γίνεται με τις ανθοφορίες των ροδακίνων και τα μελίσσια παίρνουν πάτωμα νωρίς.Βέβαια υπάρχει μια επιθετικότητα λόγω ραντισμάτων,αλλά αυτό είναι δυστυχώς..
  Συνήθως οι μελισσοκομοι έχουν χαλαρή δουλειά με συρμάτωμα και περιποίηση κυψελών παλιών και νέων αυτό το διάστημα,εγώ όμως φορτσάρω για κλάδεμα δέντρων και κάπου ανάμεσα κάνω και καμια κυψέλη.Το συρμάτωμα μόνο όταν δεν είναι καλός ο καιρός και δεν πάω στο χωράφι.
  Κατα τα άλλα  με προσέγγισε ένας τυπάς που θέλει να μάθει μελισσοκομία,με σκοπο να του δείξω πέντε πράγματα.Για μένα χαρά μου να ενδιαφέρονται άνθρωποι για την μέλισσα!Μακάρι να γίνει πολύ καλύτερος απο μένα και να πάει πολυ μπροστα!
  Αυτά τα ολίγα...καλό χειμώνα να έχουμε και καλές μελισσοκομικές εργασίες συντήρησης!

29 Νοε 2017

Ηλεκτρικό ψαλίδι κλαδέματος

  Έχω καιρό να γράψω είναι η αλήθεια,κυρίως ένα θέμα μελισσοκομικού χαρακτήρα.Σήμερα όμως θα γράψω για ένα αγροτικό εργαλείο και στην επόμενη ευκαιρία ένα μελισσοκομικό θέμα.
  Σε αυτό το σύντομο αρθράκι θα πω την σημερινή μου εμπειρία και το λάθος εντύπωση είχα για το συγκεκριμένο εργαλείο.Πρόκειται για το ηλεκτρικό ψαλίδι(μπαταρίας) κλαδέματος,το οποίο είχα την τύχη να το χειριστώ σήμερα για λίγη ώρα,καθώς επίσης να μάθω και λίγες πληροφορίες από τον πωλητή.
  Καταρχήν να πω ότι κλαδεύω μόνο με ψαλίδι αέρος και πιο σπάνια με το κλασσικό-παραδοσιακό ψαλίδι χειρός.Η εντύπωση που είχα μέχρι σήμερα για τα ηλεκτρικά ψαλίδια,ήταν ότι υστερούν σε δύναμη κοπής και ειδικά σε κλαδιά με χοντρό κορμό(πχ λαίμαργα στα ροδάκινα) καθώς επίσης και σε ταχύτητα κοπής.Το ιδανικό για μένα ήταν ο αέρας(αεροψάλιδο) για την σβελτάδα του και το γρήγορο κόψιμο,τσαφ τσουφ όλη μέρα και η δουλειά να βγαίνει άνετα.ΔΙΑΨΕΥΣΤΗΚΑ!!!Μια σύντομη δοκιμή μου έφερε τα πάνω-κάτω,μου έφυγε η μαγκιά,μου έπεσε το σαγόνι,όπως θέλετε πείτε το!Σβέλτο,ακόμα και στη θέση της λεπίδας με το μεγάλο άνοιγμα και ικανό να κόψει χοντρά κλαδιά απροβλημάτιστα!!!
  Η αλήθεια βέβαια είναι,ότι σε σύγκριση των 2 εργαλείων,αεροψάλιδο-ηλεκτρικό ψαλίδι, το καθένα έχει τα θετικά του και τα αρνητικά και το καθένα ταιριάζει διαφορετικά στον κάθε χρήστη.Για να δούμε λίγες διαφορές:
    

                              Ψαλίδι αέρος                                     Ηλεκτρικό ψαλίδι
            ->  γρήγορη κοπή και δυνατή          ->   γρήγορη κοπή και δυνατή μέχρι 
                  όσο υπάρχει πίεση αέρα                    να τελειώσει η μπαταρία
            ->  μεγάλο μήκος καλωδίου              ->  ατομικό καλώδιο στο μάκρος του χεριού
                  -μπέρδεμα στα κλαδιά

            ->  δυνατότητα τοποθέτησης            -> ατομικό εργαλείο για έναν χρήστη 
                  περισσότερων ψαλιδιών

            ->  σχετικά αργό συμμάζεμα             -> Το βάζεις στην τσέπη και έφυγες...
                  καλωδίου σε περίπτωση βροχής
            ->  κόστος καυσίμων για γέμισμα     ->  Κόστος ρεύματος για φόρτιση
                  καζανιού 

   Χοντρικά αυτές είναι λίγες διαφορές,αρκετά σημαντικές.Ο καθένας αγοράζει και χρησιμοποιεί το εργαλείο που τον βολεύει.Δεν θα καταδείξω κάποια μάρκα,για λόγους διαφήμισης για κανένα από τα 2 εργαλεία. Υπάρχει μεγάλο εύρος τιμών απόκτησης και για τα δύο εργαλεία.Ειδικά για το ηλεκτρικό,σε περίπτωση αγοράς,σας προτείνω να δείτε πολλές μάρκες και μετά να καταλήξετε.
  Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή το ηλεκτρικό ψαλίδι θα καταγεί στα εργαλεία μου,καθώς με εξέπληξε αφάνταστα και είναι χρήσιμο με τον τρόπο που δουλεύω!

25 Ιουλ 2017

Καταστροφή στον κάμπο Ημαθίας και Πέλλας,σφυρίζει αδιάφορα ο ΕΛΓΑ

  Για άλλη μια χρονιά ο καιρός ήταν καταστροφικός για την αγροτική παραγωγή και ειδικά η συνεχόμενη βροχή των τριών ημερών πριν από λίγες μέρες,που έριξε κάτω όλα τα ροδάκινα που ήταν στο στάδιο της ωρίμανσης και όσα έμειναν στο δέντρο "άρπαξαν" από μονίλια.Αν συνυπολογίσουμε τις χαμηλές τιμές των προϊόντων λόγω εμπάργκο,που είναι της τάξεως των 0,15-0,20€ ανά κιλό,ενώ το κόστος περισσότερο,τότε μιλάμε για την καταστροφή του κάμπου και των αγροτικών οικογενειών που ζούνε από αυτές τις παραγωγές.
ροδάκινο με αναπτυγμένο το μύκητας της μονίλιας
 Ο ΕΛΓΑ σε ανακοίνωση του είπε ότι εξαιρεί από την ζημιά των βροχοπτώσεων τα ροδάκινα,καθώς το πρόβλημα βρίσκεται σε άλλες αιτίες.
 Η παραγωγή του ροδάκινου έχει καταστεί πλέον ασύμφορη και πολλοί αγρότες ξηλώνουν ή εγκαταλείπουν τις φάρμες τους.
 Καλούμε πολιτικούς,εμπλεκόμενους φορείς και συνδικαλιστές να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο πρόβλημα και αποζημιώσουν τους παραγωγούς που επλήγησαν από τα καιρικά φαινόμενα αλλά και το εμπάργκο,καθώς σε αντίθετη περίπτωση οι παραγωγοί δεν θα βγάλουν το χειμώνα..
 

15 Ιουν 2017

Καστανιά 2017

....ή ακόμα καλύτερα καστανιά,φλαμούρι,βελανίδι για μένα,που είναι οι τρεις βασικές ανθοφορίες/μελιτοφωρίες της περιοχής που μετακομίστικαν τα μελίσσια πρόσφατα.
δάσος με καστανιές,φλαμουρια και βελανιδιές
  Όπως φαίνεται στη φωτογραφία,είναι η θέα που έχει το μελισσοκομείο!Τα δέντρα που ξεχωρίζουν είναι φλαμούρια και κάτω προς τη μέση φαίνεται μια καστανιά!Με την άνθιση του φλαμουριού,μυρίζει όλη η περιοχή και φυσικά τα μελίσσια από το νέκταρ που συλλέγουν.
  Προσωπικά άλλες φορές μ'αρέσει η μυρωδιά του άνθους και άλλες φορές αισθάνομαι ότι με πνίγει.
  Στα δικά μας τώρα...στις 4 πρώτες μέρες,φαίνεται να δουλεύει πολύ το μέρος,με τα μελίσσια να κουβαλάνε συνέχεια γύρη καστανιάς και νέκταρ.Για την συνέχεια της ανθοφορίας,δεν είμαι και τόσο αισιόδοξος και αυτό γιατί έχει κάνει τουλάχιστον 2 βροχές μέχρι στιγμής, πάνω στο άνθος, και δεν ξέρω ποιες είναι οι προβλέψεις για τις επόμενες μέρες.Ήδη την στιγμή που γράφω βρέχει,ενώ έχει προηγηθεί και μπόρα.
  Αυτά τα νέα...καλά μέλια να έχουμε!

10 Μαΐ 2017

Η επιδραση των φυτοφαρμάκων στις μέλισσες

  Το συγκεκριμένο κείμενο,βασίζεται πάνω στις εμπειρίες που έχω,με βάση όλα αυτά που έχω δει τα χρόνια που έχω το μελισσοκομείο μου κοντά σε περιοχές με αγροτική δραστηριότητα.
   Σε γενικές γραμμές όλοι ξέρουμε,όλοι έχουμε πάθει μεγάλη ή μικρή ζημιά από ραντίσματα με εντομοκτόνα πάνω σε επισκέψιμα άνθη.Η πιο γνωστή ζημιά που γίνεται ίσως είναι στα βαμβάκια,όταν οι αγρότες ραντίζουν για το σκουλήκι.
  Όσοι ξεχειμωνιάζουν σε περιοχές με ροδάκινα,δαμάσκηνα,μήλα και πλέον στην αναπτυσσόμενη καλλιέργεια τα αμύγδαλα,ξέρουμε ότι έχουμε πάντα μερικές απώλειες λόγω των ραντισμάτων που επιλέγουν οι αγρότες να κάνουν την περίοδο της ανθοφορίας.Οι απώλειες είναι συγκριτικά πολύ μικρότερες σε σχέση με το βαμβάκι.
   Η ζημιά όμως δεν σταματάει στις απώλειες μιας μερίδας μελισσών από τις κυψέλες μας!Εκείνη την περίοδο,τα μελίσσια παρουσιάζουν τρομερή επιθετικότητα και μερικά φτάνουν στο επίπεδο να μην μπορείς να τα επιθεωρήσεις καθόλου!Οι επιτιθέμενες μέλισσες σε ακολουθούν σαν ένα μικρό σμήνος σε αρκετή απόσταση από την κυψέλη τους και σε επιτίθενται για αρκετή ώρα.
   Η επιθετικότητα σταματάει περίπου 2 βδομάδες μετά την πλήρη άνθιση των δέντρων και αφού ηρεμήσουν λίγο τα μελίσσια.Φέτος είχα αγανακτήσει!Δεν μπορούσα να δουλέψω στο μελισσοκομείο μου!Αφού για τις επόμενες χρονιές,σκέφτομαι να ξεχειμωνιάζω σε άλλο μέρος,μακριά από αγροτική δραστηριότητα και συγκεκριμένα ροδάκινα.
   Το πρόβλημα δεν είναι στο γεγονός ότι οι αγρότες ραντίζουν,αλλά ότι ραντίζουν λάθος ώρες.Για μένα είναι καθαρά θέμα παιδείας και έλλειψης συμβουλών με κατεύθυνση την προστασία της μέλισσας από τους γεωπόνους-πωλητές φυτοφαρμάκων.Κρίμα πάντως,γιατί τα οφέλη της συνεργασίας μελισσοκόμων-αγροτών είναι για αμφότερους!

18 Απρ 2017

Ασφαλή μεταφορά μελισσιών με λιγότερα απο 10 πλαίσια

   Χρόνια πολλά Χριστός Ανέστη!Υγεία και ευτυχία σε όλους και στις οικογένειες μας και καλές δουλειές να έχουμε.Ως γνωστόν βαδίζουμε μέσα στην άνοιξη,πράγμα που σημαίνει ότι θα ξεκινήσουμε σε λίγο τις μεταφορές σε ανθοφορίες ή τις έχουμε ξεκινήσει ήδη!Τα μελίσσια που είναι δεκάρια σε πληθυσμό μεταφέρονται χωρίς καμία ενέργεια και χωρίς καμία ανησυχία για ζημιές από μετακίνηση πλαισίων.Τι γίνεται όμως με τα μελίσσια που δεν έχουν δεκαρώσει ακόμα?Επίσης η ίδια ερώτηση ισχύει και για τα μελίσσια που έχουν πάρει όροφο,αλλά δεν έχουν συμπληρώσει 10 πλαίσια.
  Υπάρχουν μερικές λύσεις,ώστε να μην γίνεται μετακίνηση πλαισίων κατά την μεταφορά,πράγμα που μπορεί να δημιουργήσει ζημιά στα κεριά των πλαισίων αλλά και απώλειες μελισσών,με χειρότερη αυτών την απώλεια της βασίλισσας.Ας δούμε όμως τις λύσεις:
  1. Συμπλήρωση πλαισίων
  2. Στήριξη με κερί
  3. Στήριξη με καρφάκια
  4. Τοποθέτηση σφήνας
  Οι παραπάνω λύσεις αφορούν είτε την γονοφωλιά είτε τον όροφο και πάντα μιλάμε για σώμα κυψέλης που δεν έχει δέκα πλαίσια.Πιο αναλυτικά..

1.Μια πράξη σχετικά απλή,αλλά απαιτεί να έχουμε υλικό μαζί μας,είναι να συμπληρώσουμε το κενό με τα υπόλοιπα πλαίσια.Δηλαδή αν πχ μια κυψέλη έχει 5 πλαίσια,βάζουμε άλλα 5 ώστε ώστε να συμπληρθεί το κενό.Δεν έχει τόσο σημασία αν είναι με κερί,χτισμένα ή ακόμα με σκέτο σύρμα.Αυτή η συμπλήρωση θα είναι παροδική μέχρι να ολοκληρώσουμε την μεταφορά.Απαιτεί χρόνο τόσο πριν την μεταφορά όσο και μετά,ώστε να τακτοποιήσουμε τα πλαίσια που θα βγάλουμε και θα βάλουμε.

2.Τη δεύτερη λύση τη χρησιμοποιώ αρκετά,σχεδόν πάντα δηλαδή.Κόβω ένα μικρό κομματάκι από την κηρήθρα στο κάτω μέρος ή μαζεύω κομμάτι από πρόπολη που έχουν στα τοιχώματα και αλλού,τα κάνω μικρά μπαλάκια και τα πιέζω στο τελευταίο πλαίσιο στα δυο αυτάκια εκατέρωθεν του πλαισίου.Γρήγορη λύση,χωρίς τη ανάγκη να υπάρχουν περαιτέρω υλικά.

3.Στην τρίτη επιλογή,χρειάζεται να έχουμε μικρά καρφάκια και σφυράκι,ώστε να καρφώσουμε το τελευταίο πλαίσιο στο ύψος του αυτιού του.Επίσης εκατέρωθεν του πλαισίου κάνουμε αυτή τη δουλειά.

4.Τέταρτη και τελευταία λύση,είναι να έχουμε φτιάξει σφήνες ή να έχουμε πάρει έτοιμες και να τις τοποθετήσουμε στο κάτω μέρος του πλαισίου.

  Υπάρχει και άλλη μία λύση που δεν την έχω χρησιμοποιήσει ποτέ αλλά ούτε και την προτείνω για πολλούς λόγους.Σε αυτή τη περίπτωση βάζουμε ένα ξύλο στο τελευταίο πλαίσιο μήκους όσο είναι η απόσταση του τελευταίου πλαισίου μέχρι το σώμα της κυψέλης.Αυτό απαιτεί ξύλα διαφόρων μεγεθών και ανάλογα με την έλλειψη των πλαισίων από την κυψέλη.
  Οι παραπάνω εργασίες γίνονται πριν το σούρουπο,ώστε να προλάβουμε να τακτοποιήσουμε όλα τα μελίσσια μας.Για μένα η πιο εύκολη λύση είναι η δεύτερη,καθώς δεν απαιτεί υλικό και η εργασία είναι σύντομη.Επίσης μετά την μεταφορά,δεν απαιτεί έξτρα εργασία ώστε να αφαιρέσουμε τα υλικά(καρφιά,σφήνες,πλαίσια κτλ.Το αφαιρούμε με την επόμενη επιθεώρηση μετά την μεταφορά!
  Αυτά για σήμερα...η πρώτη μεταφορά για μένα είναι στο παλιούρι.Καλή επιτυχία να έχουμε και καλή δύναμη!

18 Μαρ 2017

Τα λάθη του προγράμματος των νέων αγροτών...

..ή αλλιώς της πρώτης εγκατάστασης ή μέτρο 112(έτσι λεγόταν όταν μπήκα εγώ το '14).Αυτά είναι μερικά από τα ονόματα που μπορεί να συναντήσουμε.Ας δούμε όμως από την αρχή περί τίνος πρόκειται..Είναι το πρόγραμμα που σε επιδοτεί για να ξεκινήσεις πρώτη φορά(εξ' ου και το όνομα νέων αγροτών,πρώτη εγκατάσταση) το επάγγελμα του αγρότη.Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχεις ασχοληθεί στο παρελθόν επαγγελματικά με την γεωργία ή οποιοδήποτε άλλο κλάδο σχετικό(μελισσοκόμος,κτηνοτρόφος ή κάτι μεικτό) και αυτό να αποδεικνύεται με την δήλωση ΟΣΔΕ,ότι δηλαδή δεν έχεις κάνει καθώς επίσης και ότι δεν είσαι γραμμένος στον ΟΓΑ.Αφού λοιπόν προκηρυχθεί το πρόγραμμα,υπάρχει ένα διάστημα που κάνεις τα χαρτιά σου και μαζεύεις όλα τα απαραίτητα στοιχεία όπως δήλωση ΟΣΔΕ,χαρτιά από εφορία,χωράφια ή μελίσσια ή κτηνοτροφικά ζώα ή μια μείξη αυτών,χωρίς βέβαια να είναι απαραίτητη η εγγραφή στον ΟΓΑ από την πρώτη στιγμή.Έπειτα αφού μαζέψεις όλα τα απαιτούμενα στοιχεία που σου υποδεικνύει ο μελετητής, που ασχολείται με την κατάθεση του φακέλου σου,μαζεύεις κάποια μόρια και έπειτα περιμένεις να δεις αν βρίσκεσαι στους επιτυχόντες ή στους επιλαχόντες ή στους απορρίψαντες.
  Ως επιτυχών,μπαίνεις κατευθείαν στο πρόγραμμα.Ως επιλαχών,μπαίνεις αν δεν μπει για κάποιο λόγο κάποιος επιτυχών,βέβαια όταν έγινε το δικό μας  πρόγραμμα το '14,πήραν αρκετούς επιλαχόντες.Ως απορριφθείς δεν υπάρχει περίπτωση να μπεις στο πρόγραμμα,το δηλώνει και η λέξη άλλωστε...
  Στη συνέχεια αφού μπεις στο πρόγραμμα,καλείσαι στη διεύθυνση γεωργίας της περιοχής σου να υπογράψεις ένα σχετικό έντυπο και το επόμενο διάστημα μπαίνουν στο λογαριασμό το μεγαλύτερο μέρος του ποσού επιδότησης.Έπειτα μέσα σε ένα διάστημα περίπου 3 χρόνων,καλείσαι να εγγραφείς στον ΟΓΑ και στο μητρώο αγροτών και ότι άλλο σου υποδείξει ο μελετητής σου να κάνεις.Επίσης μετά την εισαγωγή σου στο πρόγραμμα,σε καλούν κάποια στιγμή να παρακολουθήσεις μαθήματα 150 ωρών,απαραίτητα ώστε να αιτηθείς τις επόμενες δόσεις πληρωμής.
  Αυτά μέσες άκρες με το πρόγραμμα...Πάμε να δούμε όμως ποια είναι τα λάθη που πρέπει να αντιμετωπίσει στη διάρκεια του προγράμματος ο αγρότης.Αρχικά σου ζητάει να έχεις ένα απαιτούμενο αριθμό και (κατ' ελάχιστο) εκμετάλλευσης,δηλαδή 20 στρέμματα χωράφια(κατ' ελάχιστο και ανάλογα με την καλλιέργεια) ή 80 διπλά μελίσσια ή κάποια ζώα(που δεν ξέρω τον αριθμό).Αυτά ίσχυαν στο πρόγραμμα που μπήκα εγώ.Αρχικά να ξεκαθαρίσω ότι ο ελάχιστος αριθμός που ζητάει το πρόγραμμα πχ 80 μελίσσια,δεν σημαίνει ότι μπαίνεις στο πρόγραμμα με αυτό τον αριθμό..Δηλαδή για την επιτυχή είσοδο στο πρόγραμμα και με ασφάλεια,πρέπει να έχεις τουλάχιστον 120 μελίσσια και παραπάνω.Πρόκειται για αριθμό εργατοώρας και μορίων,όπου όσα περισσότερα έχεις τόσο πιο άνετα μπαίνεις στο πρόγραμμα
  Στο πρώτο πρόβλημα,ο αγρότης καλείται να αντιμετωπίσει το κόστος αγοράς ή ενοικίασης των κτημάτων ή των μελισσιών κτλ..Εκ των πραγμάτων,μιλάμε για ένα αρκετά μεγάλο κόστος,που τις περισσότερες φορές δεν καλύπτεται από το ποσό της επιδότησης.Σε αυτή τη περίπτωση,είναι ευνοημένοι αυτοί που έχουν συγγενείς που μπορούν να τους βοηθήσουν,παρέχοντας τα κτήματα.Αρα από ότι βλέπουμε,μόνο όσοι έχουν κτήματα ή την απαραίτητη εκμετάλλευση ή τα πολλά λεφτά ώστε να επενδύσουν,μπορούν να μπουν στο πρόγραμμα.
 Το δεύτερο πρόβλημα το βρίσκουμε στον εξοπλισμό!Ένας αγρότης θα χρειαστεί τρακτέρ και όλα τα παρελκόμενα του ώστε να μπορεί να δουλέψει τα χωράφια του.Αντίστοιχα ένας μελισσοκόμος,θα χρειαστεί αυτοκίνητο και όλα τα εργαλεία τρύγου κτλ ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει στη δουλειά του.Το κόστος όλων των απαραίτητων εργαλείων για τη δουλειά,είναι αρκετά μεγάλο και κακά τα ψέμματα,είναι δύσκολο να βρει κάποιος το απαραίτητο κεφάλαιο απόκτησης του εξοπλισμού.Για άλλη μια φορά,βλέπουμε ότι ευνοημένος είναι αυτός που ήδη τα έχει..
  Τρίτο πρόβλημα...η εκπαίδευση...αυτός που ξεκινάει για πρώτη φορά και δεν έχει γνώσεις από κάπου αλλού πχ συγγενείς,θα βρει ένα βουνό μπροστά του και να μπορέσει να το προσπεράσει ώστε να έχει έσοδα από την εκμετάλλευση του χωρίς ζημιές που θα καταστήσουν την εκμετάλλευση του χαμένη και κατεστραμμένη.Ο μελισσοκόμος με τα 80 μελίσσια που θα ξεκινήσει για πρώτη φορά,αν δεν έχει τα απαραίτητα εφόδια από πριν,θα καταστραφεί.Ως γνωστόν,όλοι ξεκινάμε με λίγα μελίσσια και περνάει αρκετός καιρός μέχρι να φτάσουμε τα 80-100 μελίσσια.Το κράτος λοιπόν,εκπαιδεύει τον αγρότη μετά από 2-3 χρόνια και αφού μπει στο πρόγραμμα!Για μένα το σωστό είναι να εκπαιδευτεί πριν ξεκινήσει,ώστε να μην τα βρει σκούρα και εν τέλη καταστραφεί,κάνοντας λάθη που θα αποβούν καταστροφικά!Προσωπικά όταν ξεκινούσα το '14,αντιμετώπισα ένα βουνό,λογικό αφού πρώτη φορά ασχολιόμουν επαγγελματικά με την αγροτιά,αλλά για καλή μου τύχη(ας το πω έτσι),είχα πολλούς συγγενείς γνώστες που με βοήθησαν αρκετά από την πρώτη στιγμή.Ακόμα και τώρα,το 2017,δεν έχει γίνει η εκπαίδευση που περιμένουμε!Λένε για τέλη Μαρτίου...ίδωμεν..
  Όπως βλέπετε,γρήγορα γρήγορα συγκέντρωσα 3 σημαντικά λάθη που μπορεί να καταστρέψουν τον νέο αγρότη,αν δεν έχει μια στοιχειώδη προηγούμενη επαφή.Προφανώς από ότι φαίνεται,το πρόγραμμα είναι δομημένο έτσι,ώστε να μπαίνουν ή καλύτερα να ΜΠΟΡΟΥΝ να μπαίνουν ΜΟΝΟ όσοι έχουν μια σχετική επαφή.Μπαμπάδες,μαμάδες,παππούδες και θείοι είναι οι συγγενείς που παίζουν μπάλα...μέσω αυτών ο νέος αγρότης έχει μια επαφή και μπορεί να στηρίξει τις ελπίδες του για μια επιτυχή είσοδο και συνέχιση του στο πρόγραμμα.
  Και ένα σημαντικό που ξέχασα να αναφέρω,ειδικά στο δικό μου πρόγραμμα,η δέσμευση για τον αγρότη είναι δεκαετής(10 χρόνια)!!
  Για μένα πιο σωστά,είναι ότι το πρόγραμμα αφορά τους νέους των χωριών που κατάγονται από αγροτική οικογένεια και θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη γεωργία και να μην φύγουν από το χωριό.Για όλους τους υπόλοιπους,πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα,με πολλές πιθανότητες καταστροφής.
  Θέλει προσοχή και σύνεση,η απόφαση ένταξης σε τέτοιο πρόγραμμα και να μην ξεσηκωνόμαστε από τα λεφτά που παρέχει,γιατί αν το καλοσκεφτείς είναι λίγα!Είναι πολύ λίγα και είναι μόνο για μια βοήθεια στην αρχή.Συμβουλή μου είναι,ότι όποιος θέλει να ασχοληθεί με τη γη,για μένα είναι από τα καλύτερα επαγγέλματα(ερωτευμένος γαρ..),να ξεκινήσει μόνος του,χωρίς δεσμεύσεις και με λίγα,ειδικά μέχρι να μπει στο νόημα.

26 Φεβ 2017

Η πόρτα της κυψέλης

  Σε αυτή την ανάρτηση θα σας δείξω τα 4 από τα 6 είδη πόρτας που χρησιμοποιώ στο μελισσοκομείο μου.Πριν ξεκινήσω όμως την παρουσίαση,θα ήθελα να πω ότι κάποιες από αυτές τις πόρτες είναι πολύ βολικές και άλλες όχι τόσο πολύ.Άλλες τις βρίσκουμε πιο εύκολα στην αγορά και άλλες όχι.
σιδερένια πόρτα που εφαρμόζει με τα κλιψάκια εκατέρωθεν.Αν τοποθετηθεί ανάποδα κλείνει η πόρτα.Υπάρχει και σε μικρότερο μέγεθος για πόρτες τύπου Χαλκιδικής

ξύλινο πορτάκι που απαιτεί μάνταλα για να κρατηθεί

2 πόρτες για 2 εισόδους σε πλαστικό πάτο

ένα ακόμα ξύλινο πορτάκι για πόρτα τύπου Χαλκιδικής
  Ανάλογα με τον πάτο της κυψέλης,δηλαδή ξύλινο σταθερό ή πλαστικό αποσπώμενο που έχω στο μελισσοκομείο μου,έχω και την ανάλογη κλίση προς τη χρήση της πόρτας.Καταρχήν να πω ότι ένα είδος πόρτας σε όλο το μελισσοκομείο ενδείκνυται για την ευκολία του μελισσοκόμου,εκτός και αν χρησιμοποιούνται διαφορετικοί πάτοι,όπως στο δικό μου μελισσοκομείο.Προσωπικά δείχνω ιδιαίτερη προτίμηση στις σιδερένιες πόρτες,που μέχρι στιγμής δεν δείχνουν να με προδίδουν σε μεταφορές.
  Στους πλαστικούς πάτους έχω συναντήσει 2 ειδών πόρτες.Η μία εξ' αυτών φαίνεται στη φωτογραφία και η αλήθεια είναι ότι είναι πιο βολική απο την άλλη.Η άλλη είναι πόρτα που μόνο κλείνει τελείως την είσοδο,σε αντίθεση με αυτή που τη μικραίνει δημιουργώντας χώρο για να περάσει έντομο με το μέγεθος της μέλισσας.Προβλήματα κατά την μεταφορά δεν έχω αντιμετωπίσει ούτε στις πόρτες των πλαστικών πάτων.
  Όλες οι πόρτες που χρησιμοποιώ(πλην της μίας πλαστικής),βοηθούν στον αερισμό του σμήνους κατά την μεταφορά.Τέλος πριν κλείσω,να πω ότι υπάρχουν και άλλα είδη πορτών στο εμπόριο.Η επιλογή είναι καθαρά υποκειμενική υπόθεση,σε συνάρτηση πάντα με το υλικό που υπάρχει στο μελισσοκομείο του καθενός(πάτος)..

19 Φεβ 2017

Γρήγορη και οικονομική απολέπιση στον τρύγο

  Μιας και ο βροχερός καιρός με κράτησε μέσα,θα ήθελα να σας δείξω έναν τρόπο που χρησιμοποιώ στη απολέπιση των πλαισίων κατά τον τρύγο.Είναι μια οικονομική μέθοδος,καθώς τα εργαλεία που απαιτούνται βρίσκονται σε πολύ χαμηλές τιμές.Στις παρακάτω φωτογραφίες φαίνονται τα 2 εργαλεία που χρησιμοποιώ!


 Είναι ένα κλασσικό μαχαίρι τρύγου και μια πιρούνα.Τι κάνω όμως για να βγάζω το κερι πιο εύκολα?Ζεσταίνω σε ένα μεγάλο μπρίκι ή κατσαρολάκι καλύτερα,λίγο νερό όσο να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του μαχαιριού και βουτάω μέσα το μαχαίρι για λίγη ώρα.Στη συνέχεια το βγάζω απο το νερό και με ένα χαρτί ή ένα καθαρό πανί,σκουπίζω το νερό που έχει πάνω του και στην συνέχεια απολεπίζω!Μόλις τελειώσω με το πλαίσιο,το μαχαίρι ξαναμπαίνει στη κατσαρόλα.Το γκαζάκι σιγοκαίει όση ώρα απολεπίζω ώστε να διατηρεί ζεστό το νερό.Όποια ατέλεια αφήνει το μαχαίρι,τη καθαρίζω με τη πιρούνα.
  Το κόστος αυτών των 2 εργαλείων είναι κοντά στα 10€ περίπου.Συγκεκριμένα 5€ το μαχαίρι και 3 ή 5 € η πιρουνα.Αυτός ο τρόπος απολεπισμού είναι καλός και για τους τρύγους που γίνονται μακριά απο την αποθήκη μας πχ στο βουνό.Απλά απαιτεί να έχουμε μαζί μας γκαζάκι ή μποτίλια.

16 Ιαν 2017

Ιντερνετ+μελισσοκομία

  Άλλη μια ανάρτηση σήμερα,στην οποία πάλι θα αποτυπώσω σκέψεις που μου έρχονται με βάση κάποια πραγματάκια που βλέπω κυρίως τον τελευταίο καιρό.Το ίντερνετ είναι ένα "εργαλείο",το οποίο αν το χρησιμοποιήσεις σωστά θα έχεις κέρδος και αν το χρησιμοποιήσεις λάθος θα βγεις χαμένος.
  Σε διάφορες ομάδες και σε διάφορες σελίδες,ειπώνονται κατά καιρούς διάφορα πράγματα μελισσοκομικού ενδιαφέροντος.Άλλες φορές είναι πολύ σωστά,μαθαίνεις καινούργια πράγματα και κερδίζεις γνώσεις και ειδικά όταν αυτά προέρχονται από ανθρώπους που ΚΑΤΈΧΟΥΝ άριστα το θέμα.Άλλες φορές πάλι,μπορεί να σε ρίξουν μια πληροφορία που θα είναι τόσο λάθος όσο να καταστραφείς τελείως.Το τελευταίο θα είναι καλό αν το πάθεις μόνο εσύ και δεν συμπαρασύρεις στην καταστροφή και άλλους γείτονες συναδέλφους σου.Δεν αναφέρομαι ειδικά σε κανέναν και ούτε στοχοποιώ κάποιον.
  Αυτό που θέλω να τονίσω,είναι να μάθουμε να ξεχωρίζουμε το σωστό από το λάθος.Μην περιμένετε να βρείτε σωτήριες λύσεις από κάποιον που απλά αναφέρει κάτι(πολύ γενικό αυτό..).Δόξα το θεό υπάρχουν πολλά βιβλία,από εξαίρετους ανθρώπους και επιστήμονες του χώρου με χρόνιες μελέτες και έρευνες.Διαβάστε λοιπόν!και ξανά διαβάστε και ξανά διαβάστε!Τα βιβλία είναι ότι καλύτερο μπορείτε να βρείτε!Κοντά σε αυτό έρχονται και οι επιστήμονες του χώρου!Ερευνητές,καθηγητές (κτλ κτλ) ,άνθρωποι που δίνουν την ζωή τους για ένα αποτέλεσμα το οποίο αφορά τον μελισσοκόμο και όχι κάποιον άλλο...Πηγαίνετε κοντά τους και ακούστε και ρωτήστε για αυτά που θέλουν να πουν.
  Όπως είπα πιο πάνω,η δικιά μας καταστροφή είναι μικρή αρκεί να μην συμπαρασύρουμε και άλλους ανθρώπους και ειδικά αυτούς περιμένουν ένα μεροκάτο από αυτό που κάνουν.Ασθένειες και εχθροί των μελισσιών,όπως βαρρόα(ο πιο μεγάλος διάολος),νοζεμίαση,αμερικανικη σηψη κτλ κτλ,απαιτούν υπευθυνότητα και σύνεση.
  Μαθαίνουμε,διαβάζουμε και ενημερονώμαστε συνεχώς!Αυτά είναι τα όπλα απέναντι στους εχθρούς των μελισσών μας. 

Φυτεύσεις μελισσοκομικού ενδιαφέροντος

  Και αφού ο καιρός μας κρατάει μέσα,μπορούμε να πούμε λίγα πραγματάκια ενδιαφέροντα για τη δουλειά μας.Πρόκειται για τον εμπλουτισμό της φύσης αλλά και τη φύτευση-καλλιέργεια ενός δικού μας χωραφιού με φυτά-δέντρα μελισσοκομικού ενδιαφέροντος.
  Αρχικά θέλω να αναφέρω το θέμα της επένδυσης,γιατί η παρακάτω κίνηση που θα αναφέρω είναι μια επένδυση,της φύτευσης ενός χωραφιού που κατέχουμε,με σκοπό να παρέχουμε στα μελίσσια μας νέκταρ-και άρα τροφή ή ακόμα ένα τρύγο για εμάς- ώστε να μην "μείνουν" τα μελίσσια  σε δύσκολες και ξερές περιόδους.
  Αρχικά η εγκατάσταση με δέντρα και άρα πολυετείς καλλιέργειες φαίνονται σαν μια ιδέα αρκετά καλή,αρκεί να μπορεί να μας παρέχει και εμάς ένα έξτρα εισόδημα.Τέτοιες καλλιέργειες είναι τα οπωροφόρα δέντρα!Και εξηγούμαι γιατί το λέω αυτό!Γιατί τα περισσότερα δέντρα ή ακόμα και καλλιέργειες μονοετείς,απαιτούν κάποιες εργατοώρες και κάποια έξοδα με σκοπό να συντηρηθούν και να αποδώσουν νέκταρ-γύρη και ότι άλλο..Κοντά σε αυτό,προτείνω μια καλλιέργεια,όπου ανάλογα με τις εργατοώρες που απαιτεί και θα μας βολεύει και θα μας παρέχει  ένα έξτρα εισόδημα.Οπότε με σχετική έρευνα μας,θα δούμε ποιο είναι αυτό το φυτό που πληρεί όλες τις προϋποθέσεις(παραγωγή καρπού,παραγωγή και ανθοφορία για τα μελίσσια,εργατοώρες,λοιπές ανάγκες φυτών) ώστε να προβούμε σε σχετική εγκατάσταση.
  Από την άλλη είναι τα φυτά τύπου φακελωτή,ρίγανη κτλ,τα οποία ναι μεν βοηθούν τα μελίσσια μας,αλλά δεν αξίζει τόσο η ενασχόληση μαζί τους,ειδικά αν δεν τα εκμεταλλευτούμε εμείς με κάποιο τρόπο ώστε να πάρουμε ένα εισόδημα.Από την άλλη μην ξεχνάμε ότι ένα χωράφι με ανθοφορία που θα τραβήξει μια μέλισσα,δεν θα είναι επισκέψιμα μόνο από τα δικά μας μελίσσια....καλύτερα να μεταφέρουμε τα μελίσσια σε ένα καλό μέρος με ανθοφορία.

  Πάμε τώρα στην περίπτωση του εμπλουτισμού της φύσης.Μιλάω για φυτεύσεις σε δασώδεις περιοχές και σε περιοχές όπου είναι υπεύθυνο το δασαρχείο-δημόσιους χώρους(δλδ όχι χωράφια δικά μας).Προσωπικά είμαι υπέρ του νόμου και όχι της αναρχίας του καθενός.Αν υπάρξει σχετική έγκριση από το δασαρχείο,για εμπλουτισμό μιας περιοχής από εμάς,τότε μπορούμε να προβούμε σε σχετικές πράξεις.Διαφωνώ στον παράνομο εμπλουτισμό,καθώς δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι συνέπειες απέναντι στο τοπικό περιβάλλον.Τα δασαρχεία και οι υπεύθυνοι φορείς,έχουν ειδικά κλιμάκια που κάνουν σχετικές μελέτες για το αν κάποια κίνηση είναι καλή για το περιβάλλον και για τις επιπτώσεις της κάθε άλλης κίνησης(φύτευση-ξερίζωση κτλ).Μην ξεχνάμε ότι η δάσωση πχ μιας περιοχής,μπορεί να "χαλάσει" ένα μέρος όπου δραστηριοποιείται ένας κτηνοτρόφος,ο οποίος θέλει να βγάλει το εισόδημα του..Όπως εμείς θέλουμε ένα εισόδημα για να ζήσουμε,έτσι και ένα σωρό άλλες ομάδες έχουν την ίδια απαίτηση!
  Μην ξεχνάμε ότι σε κάθε περίπτωση,η χώρα μας είναι πλούσια σε ανθοφορίες αρίστης ποιότητας!Ένα θέμα είναι η μελισσοχωρητικότητα,αλλά πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα ξεκαθαρίσει και αυτό το θέμα..Σε κάθε περίπτωση προτείνω σύνεση και συνεργασία με σκοπό να φτιάξουμε ένα καλύτερο αύριο για όλους και να μην δημιουργούμε συνθήκες μπάχαλο.
  Γενικά προτείνω στους νέους να μην ξεσηκώνονται να φυτεύουν και να ρωτάνε συνέχεια "τι να βάλω" και ειδικά σε κάποιες περιπτώσεις που νομίζουν ότι με 2-3 δέντρα θα σώσουν την κατάσταση.. Αυτά τα ολίγα...πρόκειται για δικές μου σκέψεις τις οποίες τις αποτύπωσα.Κουράγιο και σιγά σιγά να βάλουμε μπρος για καμιά εργασία γιατί στο τέλος δεν θα προλαβαίνουμε!

7 Ιαν 2017

Καιρός και κλάδεμα

  Χρόνια πολλά,καλή χρονιά να έχουμε!Να είμαστε υγιείς και ευτυχισμένοι και δυνατοί ώστε αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της εργασίας μας!Την εποχή που διανύουμε,το χειμώνα δηλαδή,ασχολούμαστε με τα κλαδέματα στα οπωροφόρα δέντρα που καλλιεργούμε.Με το κλάδεμα επιδιώκουμε μέσω της αφαίρεσης κάποιων κλαδιών,την σωστή διαμόρφωση του δέντρου όπως επιθυμούμε όταν είναι σε νεαρή ηλικία. Το άλλο  κλάδεμα,είναι το κλάδεμα καρποφορίας ώστε να καρπίσει το δέντρο σωστά και να παράγει καρπούς σε ικανοποιητικό και εμπορικό μέγεθος.


  Όλα καλά μέχρι εδώ,αλλά τι συμβαίνει όταν ο καιρός είναι άστατος, με κρύα,βροχές,χιόνια κ.ο.κ...?Όταν λοιπόν επικρατούν κακές καιρικές συνθήκες όπως αυτές που προανέφερα,το κλάδεμα αναβάλλεται μέχρι ο καιρός να στρώσει και η θερμοκρασία να είναι σε φυσιολογικά επίπεδα.Οι φρέσκες τομές σε συνδυασμό με τον κακό καιρό,ευνοούν τη μόλυνση του δέντρου με βακτήρια,πράγμα που θέλουμε να αποφύγουμε ώστε το δέντρο να είναι υγιές και παραγωγικό.


    Στις μεγάλες τομές,βάζουμε ειδική πάστα ώστε να προστατέψουμε το δέντρο.Όταν έχουμε νεαρά δεντράκια,αφήνουμε να περάσει ο βαρύς χειμώνας και τα κλαδεύουμε προς το τέλος,καθώς είναι τα πιο ευαίσθητα από όλα.
   Οι ψεκασμοί που κάνουμε αυτή τη περίοδο,συνήθως με χαλκό,δεν γίνονται ούτε αυτοί με χαμηλές θερμοκρασίες.Σε κάθε περίπτωση,συμβουλευτείτε τον τοπικό γεωπόνο για σωστές οδηγίες.
   Καλή χρονιά να έχουμε και πάλι και καλή δύναμη!